Güntaşı-Piedra de Sol

Güntaşı, belki de, evrensel ozan Oktavio Paz'ın en önemli, en özgün yaratısı. 1957'de ilk kez yayına sunulduğunda, kendisi de şair ve filozof olan Ramón Xirau, Meksikalı ünlü yazarın bir 'summa poetica'sı ile karşı karşıya olduğumuzu haber veriyordu. Yayınlanışından bu yana 60 yıl geçmiş olmasına karşın, Xirau'nun bu saptaması geçerliğini yitirmişe benzemiyor... 1990 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanarak, dünyanın en iyi yazarları arasında, bir başyapıt yaratıcısı olarak tanınması sözkonusu olunca, Güntaşı'nda 'evrensel yazın'ın en yüksek doruklarından birini görmemiz yanlış olmaz... Yine eğer aradan geçen yıllar onun ozanlık gücünü zayıflatmadıysa, bunun nedeni, taşıdığı simgelerde -hümanism, felsefe ve sonsuzluk- kanının akıp duruyor olması olmalıdır.

Octavio Paz'ın bu betiğini iki dilde hazırlamamın nedeni, ozanın ileri sürdüğü görselşiir düşüncesidir. Buna göre bir şiir yalnız anlam değildir. Ona göre, yırsal bir yaratıda, kulağa seslenen sesler ve ezgiler gibi, göze seslenen renklerle biçimlerin de önemli yeri vardır. En güzel çeviri bile, göze ve kulağa bir şiirin aslında var olan resmini ve müziğini veremez. Çeviriyi ilgi duyarak okuyanlar, doğal olarak, yapıtın özgün ses ve rengini de duyumsamak ister, diye düşünüyorum.

Piedra de Sol es tal vez la más importante y la más original obra de Octavio Paz, el poeta. Al publicarse ésta en 1957 Ramón Xirau, quien también era poeta y filósofo, declaraba que estábamos confrontándonos con una summa poética del gran autor mexicano. Aunque hubiera pasado 60 años de su publicación, esta observación de Xirau no parece haber perdido su validez... Ya que ganó el premio Nobel en el año 1990 puede contemplar uno de los apogeos más altos de la literatura universal en este gran poema titulado: Piedra de Sol… y si aquel pasaje de sesenta años no haya debilitado su fuerza poética, la razón debe ser la continuación del corriente de sangre eternal en los símbolos del humanismo, de la filosofía y de la eternidad que contiene.

La razón, porque yo he preparado este libro sobre Octavio Paz bilingüe, es la idea de Topoemas, es decir la poesía visual de Paz. Según ésta, un poema no es sólo una significación semántica, sino, en una creación poética, igual como los sones que llaman al oído, tienen las formas y los colores también un valor. Hasta la mejor traducción no puede dar al ojo y al oído la música que un poema incluyese. Los que la lean, sí, desearían, naturalmente, sentir el original color vocal y visual… así lo pienso yo.

(Tanıtım Bülteninden)